Վաղ միջնադարյան մշակույթը Հայաստանում: IV-V դդ. հայոց հոգևոր- մշակութային կյանքում տեղի ունեցած դարակազմիկ շրջադարձը և սկիզբ առած նոր երևույթները վճռորոշ դեր էին կատարելու ժողովրդի հետագա ամբողջ պատմության ընթացքում:
![Սահակ Պարթև](http://www.historyofarmenia.am/cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia.am/content_images/image/Patmutyan%20hanragitaran/Sahak_Partev.jpg&width=150&height=187)
Ազգային պետության և եկեղեցու ղեկավարների՝ Վռամշապուհ թագավորի, Սահակ Պարթևի և Մեսրոպ Մաշտոցի նախաձեռնությամբ և անմիջական մասնակցությամբ իրականացվեց հայոց գրերի ստեղծումր 405 թվականին: Մեսրոպ Մաշտոցի (361-440) հանճարեղ գյուտը հեռանկար էր ստեղծում մշակութային հուժկու պոռթկման, ազգային ոգու ու հոգևոր կարողությունների բացահայտման համար: Մեսրոպ Մաշտոցի և նրա աշակերտների, հաջորդ սերունդների ջանքերով ծաղկում ապրած ոսկեդարյան հարուստ գրականությունը և առհասարակ մշակույթը զորեղ պատնեշ դարձան հարևան տերությունների հոգևոր-գաղափարախոսական ճնշմանը դիմակայելու, հայ էթնոսի ինքնատիպությունը պահպանելու համար: V դարը հայոց պատմության մեջ մտավ որպես եզակի ու բացառիկ երևույթ և պայմանավորեց հետագա դարերի աշխարհընկալման բազմաթիվ կողմերը: Այն ընկած է ազգային նկարագրի հիմքում, այժմ էլ ազդում է մեր գաղափարների, իղձերի և արժեքների համակարգի վրա:![Մեսրոպ Մաշտոց](http://www.historyofarmenia.am/cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia.am/content_images/image/Patmutyan%20hanragitaran/Mesrop_Mashtoc.jpg&width=150&height=184)
![Մեսրոպ Մաշտոց](http://www.historyofarmenia.am/cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia.am/content_images/image/Patmutyan%20hanragitaran/Mesrop_Mashtoc.jpg&width=150&height=184)
Գրերի գյուտին հաջորդած ժամանակաշրջանում հեղինակների և թարգմանիչների մի ամբողջ սերունդ անդադրում ջանքերով կերտեց արտասովոր հարուստ ու բազմաբովանդակ մատենագրություն, որն իր նշանակությամբ դուրս եկավ ազգային շրջանակներից և ձեռք բերեց համամարդկային արժեք: Հայ առաջին մատենագիրները ստեղծագործում էին կենդանի խոսակցական լեզվով, որի հիմքում ընկած էին երկրի կենտրոնական նահանգի՝ Այրարատի խոսվածքները: Մինչև V դարի 60-ական թվականներր ստեղծված հայ գրավոր հուշարձաններն աչքի էին ընկնում լեզվի բացառիկ ճոխությամբ, կանոնավորությամբ և մաքրությամբ: Հայագիտության մեջ ընդունված Է այդ լեզուն անվանել «մեսրոպյան» կամ «ոսկեդարյան» հայերեն: Լեզվական այդ կատարելությունր պայմանավորված Էր նախընթաց ողջ պատմական զարդացմամբ: Բացի այղ նրա ծաղկմանը նպաստել էին նաև Աստվածաշնչի այն բանավոր թարգմանությունները, որ կատարել էին քրիստոնյա քարոզիչներր մինչև քրիստոնեության պաշտոնականացումն ընկած երկարատև ժամանակաշրջանում:
![Գրիգոր Խանջյան <<հայոց այբուբենը>>: Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին](http://www.historyofarmenia.am/cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia.am/content_images/image/Patmutyan%20hanragitaran/Grigor_Xanjyan_Greri_gyut@.jpg&width=150&height=185)
![Ոսկետառ <<Հայոց այբուբենը>> (հեղինակներ` Բաղդասար Արզումանյան, Ժիրայր Չուլոյան , 1976թ.)](http://www.historyofarmenia.am/cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia.am/content_images/image/Patmutyan%20hanragitaran/voske%20aybubeen.jpg&width=150&height=255)
Աղբյուրը՝
Հայոց պատմություն: Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը: Երևան 2012 թ., էջ 165-176
Մարգարյան Հ.
Տե´ս նաև`
ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Քարտեզներ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՔԱՐՏԵԶ (2012 Թ.)
Դիտումներ - 4095
Փաստաթղթեր
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ 1918-1920 թթ.(ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ) Փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածու
![](http://www.historyofarmenia-am.armin.am//cms/image.php?image=http://www.historyofarmenia-am.armin.am/images/menus/1439/HH_qax_patm_pastatuxt.jpg&width=50)
Դիտումներ - 2350
ՀոդվածներԱրցախյան շարժման և ԼՂՀ պատմության կեղծարարությունն ու նենգափոխումը ադրբեջանական դասագրքերում
Դիտումներ - 786
ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՕՐԱՑՈՒՅՑ
ՀՀ, ք. Երևան,
Ալեք Մանուկյան 1,
ԵՊՀ 2-րդ մասնաշենք,
5-րդ հարկ,
Հեռ.` + 37460 71-00-92
Էլ-փոստ` info@armin.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի նյութերի մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման, մեջբերումների կատարման դեպքում հղումը պարտադիր է` www.historyofarmenia.am
Ալեք Մանուկյան 1,
ԵՊՀ 2-րդ մասնաշենք,
5-րդ հարկ,
Հեռ.` + 37460 71-00-92
Էլ-փոստ` info@armin.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի նյութերի մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման, մեջբերումների կատարման դեպքում հղումը պարտադիր է` www.historyofarmenia.am