Քիրամ կազմող: (ծ. և մ. թթ. անհտ), XVI–XVII դարերի խաչքարերի ու տապանաքարերի քանդակագործ: Եղել է ամենաբեղմնավոր քարգործ վարպետը: Նրանից պահպանվել են 54 խաչքար և
10 տապանաքար: Հիմնականում աշխատել է Գեղարքունիքում (ծնունդով այս գավառից էր), սակայն հրավիրվել է և խաչքարեր կերտել նաև Այրարատի, Տավուշի բնակավայրերում (Էջմիածին, Աշտարակ, Եղվարդ, Բերդ ևն): Նշանավոր են Գավառի <<Դարի գլուխ>> գերեզմանատանը կանգնեցված նրա կերտած զույգ խաչքարերը, մեկը՝ Հախնազարի (1596, պահվում է Երևանի Մատենադարանում), մյուսը՝ Շահնազարի հիշատակին: Քիրամ Կազմողի գործերի մեծ մասը գտնվում է Նորատուսում (32 խաչքար): Նրաստեղծագործությունները բնորոշվում են հեղինակի ճարտարապետական մտածողության ինքնատիպ դրսևորմամբ և նորարարությամբ: Քիրամ Կազմողի խաչքարերը և, առաջին հերթին, ընդհանուր պատվանդանով խաչքարերի խմբերը ճարտարապետական փոքր ձևեր են՝ նման կառույցին հատուկ ենթաբաժանումներով: Քիրամ Կազմողն առաջինն է կիրառել խաչքարերի սեղանաձև սալեր, խաչաքանդակը ներգծել ցռուկաձև կամարով խորշի մեջ, կատարելության հասցրել խաչքարերի <<մանրաքանդակ ոճը>>:
Հասրաթյան Մ.
Աղբյուրը՝ <<Քրիստոնյա Հայաստան>> հանրագիտարան, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանարգիտարան հրատ., Երևան, 2002, էջ 1057:
Տես նաև՝
Բարխուդարյան Ս., Միջնադարյան հայ ճարտարապետներ և քարգործ վարպետներ, Ե., 1963:
Դիվան հայ վիմագրության, պր. 4, Ե., 1973:
Հասրաթյան Մ., Խաչքարային արվեստի Գեղարքունիքի դպրոցը,<<Արծիվ>>, Բեյրութ, 1995, N 24:
Якобсон А. Л., Армянские хачкары, Е., 1986.
Ալեք Մանուկյան 1,
ԵՊՀ 2-րդ մասնաշենք,
5-րդ հարկ,
Հեռ.` + 37460 71-00-92
Էլ-փոստ` info@armin.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի նյութերի մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման, մեջբերումների կատարման դեպքում հղումը պարտադիր է` www.historyofarmenia.am