• Նորություններ
• Հղումներ
• Գործընկերներ
• Կայքի Քարտեզ

 Ճարտարապետությունը վաղ միջնադարյան Հայաստանում: Գիտության և գրականության զարդացմանը զուգընթաց՝ վերելքի ուղին Է բռնում ճարտարապետությունը: IV դ. կառուցողական ընդարձակ աշխատանքներ կատարվեցին Դվին մայրաքաղաքում և անավարտ մնացած Արշակավանում, V դ. սկզբին վերակառուցվում Է Կարինը (Թեոդոսուպոլիս): Վաղ միջնադարյա

 Հայաստանում մշակվում Է աշխարհիկ, պալատական կառույցի մի տիպ, որը բաղկացած էր ուղղանկյուն սյունազարդ դահլիճից և նրա երկայնական կողերին կից փոքր սենյակներից: Այս կառույցները մտել են պալատական շենքերի համալիրի մեջ, որոնք ծառայել են գերազանցապես որպես կաթողիկոսների կամ երկրի կառավարիչների նստավայրեր: Դվինում, Զվարթնոցում և Արուճում կատարված պեղումները համոզիչ կերպով ապացուցել են, որ աշխարհիկ կառույցների ընդհանուր հորինվածքի վրա զգալի ազդեցություն է թողել հայ ժողովրդական ճարտարապետությունը, որ ներկայացված է մասնավորապես ոլորազարդ, նոր շինանյութի՝ քարի պահանջներին հարմարեցված փայտյա խոյակներով:

 Երկրի քրիստոնեացումից հետո կառուցված պաշտամունքային շենքերը սկզբնական շրջանում դեռ շարունակում էին անտիկ ճարտարապետության ավանդները: IV-V դդ, դրանք հիմնականում բազիլիկաներ էին՝ միանավ կամ եռանավ: Աղոթասրահը մույթերով (սյուներով) սովորաբար բաժանվում էր 3 հատվածի՝ նավերի, որոնցից կենտրոնականը լայն էր, իսկ կողմնայինները՝ նեղ: Եկեղեցու արևելյան մասում գտնվում էր բեմը, որի կենտրոնի քարե սեղանի վրա պատարագ էր մատուցվում: Եռանավ բազիլիկ եկեղեցիների մի մասն ուներ արտաքին սյունասրահներ: Միանավ բազիլիկ եկեղեցիների աղոթասրահները ծածկված էին կիսաշրջանաձև քարե ծածկով՝ թաղով, և ամփոփված երկլանջ կտուրի տակ: V դ. վերջից բազիլիկ եկեղեցիներին փոխարինում են գմբեթավոր եկեղեցիները; Հատկապես նշանավոր են VI-VII դարերում կառուցված խաչաձև կենտրոնագմբեթ տաճարները, որոնց դասական օրինակն է Հռիփսիմե եկեղեցին (կառուցված է 618 թ.): Խաչաձև կենտրոնագմբեթ եկեղեցիների նոր հորինվածք է դարաշրջանի ճարտարապետության գլուխգործոց Զվարթնոցը, որ կառուցել է Ներսես Գ Շինող (Տայեցի) կաթողիկոսը (641-661): Եռահարկ տաճարի չորս աբսիդները՝ կիսագլանաձև ծավալները, շրջապատված են օղակաձև սրահով: